Erzurum ve çevre illerden çeşitli şekillerde kazandırılaneserlerin sergilendiği müze, ilk defa Yakutiye Medresesi’nde 1944 yılındafaaliyete geçirilmiştir.
1947 yılında Çifte Minareli Medrese’ye taşınan müze, 20 yılkadar burada işlevini sürdürmüştür. 1964 yılında yeni bir müze binasıyapılmasına karar verilmiştir. Murat Paşa Mahallesinde inşaatı tamamlanan müze1968 yılında ziyarete açılmıştır. 1994 yılında Yakutiye Medresesi Türk-İslam Eserleri ve Etnografya Müzesinin açılmasıyla Arkeoloji Müzesine dönüştürülmüştür.
Erzurum Müzesi, 6000 m2’lik geniş bir bahçe içerisindedir. Tarihi özelliği olmayan müze binası iki katlı olarak tasarlanmış ve yapımında malzeme olarak kesme taş kullanılmıştır.
İki katlı binanın alt katında sergisalonları, büro, tuvaletler, üst katta ise müdür, memur odaları ile kütüphane bölümü ve emanet eserler deposu yer almaktadır.
Müze Sergi Salonlarında, bölgemizde yaşamış kültürlerin gelişimi, üretimi, yaşam tarzı, sanatı, dini inançları ve gelenekleri gibi birçok konuda ziyaretçilere bilgi sunan eserler sergilenmektedir.